Czy rodzaj kompetencji pracowniczych jakie kształtujemy ma wpływ na budowę i realizację kursu elearningowego?
Niemożliwe jest stworzenie jednej uniwersalnej listy kompetencji, w związku z tym tworzone są listy dostosowane do specyfiki przedsiębiorstwa i wymagań stanowisk pracy. Na przykład standardy kwalifikacyjne w bankowości.
Czy jednak są uniwersalne kompetencje odnoszące się do wszystkich zawodów ? W odniesieniu do wszystkich zawodów można mówić o kompetencjach dwojakiego rodzaju Kwaśnica (1990) - kompetencjach interpretacyjnych i kompetencjach realizacyjnych (wykonawczych). Kompetencje interpretacyjne to wartości, wiedza umiejętności, które czynią świat zrozumiałym. Umożliwiają formułowanie celów, metod działania oraz postrzeganie siebie i otoczenia jako warunków stanowiących ograniczenia i możliwości działania. Kompetencje realizacyjne to wiedza natury technicznej i implikowane przez nią umiejętności posługiwania się określonymi metodami i środkami działania.
Oba rodzaje kompetencji powinny być kształtowane równolegle. Począwszy jednak od edukacji szkolnej, a na doświadczeniach pracy zawodowej kończąc, naruszany jest ten naturalny porządek. Racjonalizacja i organizacja pracy powodują, że następuje oddzielenie zadań interpretacyjnych od realizacyjnych. Rośnie zapotrzebowanie na sprawnych wykonawców, zwalniając pracowników z rozwijania kompetencji interpretacyjnych. Te ostatnie pozostają w centrach decyzyjnych, udziałem większości są natomiast zadania wykonawcze. Z badań Felisiak i Pawełczyk (2004) nad realizacją standardów kwalifikacyjnych w bankowości wynika, że kompetencje instrumentalne są bardziej wykształcone u pracowników banków niż pozostałe.
Kompetencje realizacyjne buduje się łatwiej i szybciej w e-learningu, łatwiej podać receptę, schemat działania niż uruchamiać mechanizmy, w których uczący się sam wypracuje sobie schemat działania oraz rozwoju umiejętności analizy sytuacji. Firmy chciałyby żeby nauczyć pracownika szybko, redukując koszty. Taniej i szybciej buduje się kurs e-learningowy w którym możemy podać receptę, schemat wykonania i sprawdzić zdobyte kompetencje realizacyjne za pomocą pytań sprawdzających i quizów. W roli tej świetnie sprawdzają się kursy e-learningowe w których liniowo prezentowane są treści szkolenia.
Budując kurs powinniśmy zadać sobie pytanie czy ma on przygotowywać do roli sprawnego wykonawcy.
Czy zawód, dane stanowisko lub potrzeba chwili wymaga by:
• wykonywać wyznaczone zadania
• sprawnie posługiwać się opracowanymi już metodami i środkami
• ulepszać metody i środki, by lepiej realizować wyznaczone cele
Czy szkolenie ma służyć adaptacji do roli. Czy też rozwijać chcemy kompetencje interpretacyjne, przygotowując pracownika do krytycznego przekraczania roli. Pewne typy zawodów wymagają rozwijania kompetencji interpretacyjnych, szczególnie te, gdzie specyfika pracy wymaga działania w sytuacjach, które nie są powtarzalne, gdzie występują interakcje społeczne, gdzie istotny jest kontakt z klientem oraz wszędzie tam, wymagana jest umiejętności rozumienia sytuacji, a nie tylko sprawnego posługiwania się określonymi technikami. Zasady, metody, techniki, instrukcje muszą zostać poddane samodzielnemu uprawomocnieniu przez pracownika, który musi odpowiedzieć na pytanie czy i pod jakimi warunkami znajdują one zastosowanie w konkretnej sytuacji oraz jakiej wymagają modyfikacji.
W kolejnej części artykułu napiszę jak można kształtować kompetencje interpretacyjne w kursie e-learningowym.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz