Czy stosując grywalizację narażać, czy nie narażać uczestnika kursu on-line na niebezpieczeństwo porażki?

W kolejnym poście dotyczącym zastosowania grywalizacji w rapid e-learningu, postawiłem przed czytelnikami i przed samym sobą pytania:
1) czy narazić uczestnika szkolenia na niebezpieczeństwo porażki, w taki sposób projektując niektóre wyzwania, że część uczestników może nie podołać zadaniu przy pierwszym podejściu, czy też
2) pozwolić uczestnikowi poznawać materiał kursu nie narażając na niepowodzenia, stworzyć w miarę proste szkolenie, aby unikać ryzyka w postaci zniechęcenia się?

Wspomniany także w poprzednim poście, Karl Kapp na konferencji DevLearn 2013, mówił, że ułatwianie nie zawsze jest dobrym pomysłem. Mimo tego najczęściej raczej proste kursy, nie chcąc, aby ich uczestnicy przychodzili do nas mówiąc: te pytania są za trudne.

Jakie powinno być pierwsze doświadczenie uczestnika kursu w którym zastosujesz grywalizację?

Po krótkiej przerwie wakacyjnej chciałbym zacząć cyklu postów (będzie ich kilka) na temat zastosowania grywalizacji w rapid e-learningu. Dziś będę starał się odpowiedzieć na pytanie zawarte w tytule postu.

Jak to się robi w grach?

Karl Kapp, podczas wystąpienia na DevLearn w 2013 roku, postawił przed uczestnikami następujące zadanie: jesteście projektantami gry, czy projektując grę o smokach rozpoczniesz ją od
1) powiedzenia graczowi 3 rzeczy jakie musi wiedzieć o zgładzeniu smoków, czy też
2) zaczniesz od zaprojektowania dla gracza walki z małym, ale niebezpiecznym smokiem.

Jak mówi Kapp, trzeba zacząć od walki z małym, ale niebezpiecznym smokiem. Gra jest angażująca dla gracza, ponieważ rozpoczyna się od działania, aktywności. Akcja, działanie przyciąga ludzi.

Pod górkę użytkownikowi... - jak przekazywać wiedzę w e-learningu?

Dziś publikuję fragment mojej prezentacji z wystąpienia na konferencji Uniwersytet Wirtualny 2014, na SGGW. Prezentację przygotowałem od początku, specjalnie dla czytelników bloga, dodałem swój komentarz głosowy. Mam nadzieję, że wam się spodoba. Jest to zarazem pierwsza część moich przemyśleń metodycznych dotyczących tego co jest ważne w projektowaniu kursów e-learning z wykorzystaniem szybkich technologii.

Co zrobić, aby kurs e-learning nie był prostą konwersją PowerPointa?

Otrzymujemy lub mamy treść do kursu e-learningowego w postaci prezentacji. Jak z takim materiałem zacząć pracować? Najnowszy artykuł na blogu Toma Kuhlmanna odpowiada, między innymi, właśnie na to pytanie. Tom zaleca: mimo, że masz prezentację, którą mógłbyś zacząć poprawiać i przystosowywać, zrób krok w tył i zacznij od czystego ekranu. Następnie:

• określ jak kurs ma być zbudowany,
• jakie powinien zawierać treści,
• czego potrzebujesz.

Jakie treści wybrać do kursu?

Eksperci przedmiotowi myślą, że wszystkie treści są równie ważne. Jednak to nie tak. Nie wszystkie treści z danego tematu muszą znaleźć się na ekranach szkoleniowych. Warto zastosować wsteczne podejście projektowe. Określić, jakie są cele kursu? Czego oczekujemy od kursanta po zakończeniu kursu, jakie zmiany w jego działaniu będą pożądane? Te pytania pozwalają skupić się na interaktywnej części kursu.

Trzy istotne pytania...

Czasami zawartość kursu ma być prostym utrwaleniem materiału, czy odświeżeniem wiedzy i nie musi zawierać zbyt wiele interakcji. Co jednak, jeżeli kurs zawiera materiał nowy i oczekuje się, żeby kursant po zapoznaniu się z nim zmienił swoje działania w realnym świecie, na stanowisku pracy? Co zrobić jeżeli chcemy, by kursant przećwiczył potrzebne umiejętności w naszym kursie? Wówczas, szczególnie istotna staje się odpowiedź na 3 pytania:

1. Jak kurs ma być zbudowany, jak ma wyglądać?
2. Co ma być treścią kursu? 
3. Co kursant będzie mógł zrobić z zawartością kursu? Inaczej, jakie interakcje powinny pojawić się w kursie, aby opanowana została jego treść lub zdobyte konkretne umiejętności.

Jak przygotować scenariusz opowieści w e-learningowej lekcji?

Clive Shepard, mistrz dobrze przygotowanego scenariusza opowiadanej historii, która stanowi wyzwanie dla uczącego, odkrywa w swojej najnowszej książce co zrobić, by uczenie się z wykorzystaniem elektronicznych materiałów było ciekawe i efektywne.

Książka o której mowa to "Digital Learning Content: A Designer’s Guide" (2012). Książka omawia różne rodzaje elektronicznych materiałów wykorzystywanych do efektywnego uczenia się i nauczania. Ja chciałbym jednak skupić się na jednym z rozdziałów tej książki, który niewątpliwie jest doskonałym poradnikiem przygotowania efektywnych scenariuszy w lekcjach e-learningowych.

Z jakich komponentów składa się scenariusz?
Scenariusz, jak pisze Clive, może składać się z jednego pojedynczego opisu i jednego pytania, lub może rozwijać się etapami i składać się z więcej niż jednego pytania na każdym etapie.
Na scenariusz składają się trzy komponenty:

1. Opis sytuacji
2. Pytanie z różnymi opcjami
3. Informacja zwrotna

W książce można znaleźć informacje jak prawidłowo przygotować każdy z tych komponentów.

Dwa typy scenariuszy...
Clive w swojej książce omawia projektowanie dwóch typów scenariuszy:

1. Opartych o podstawowe zasady
2. Opartych o proste reguły.

Scenariusze oparte o zasady nie mają jasno określonych reguł, uczestnik musi dokonać oceny i wyboru.
Scenariusze oparte o proste zasady wymagają najpierw przekazania koniecznych do opanowania reguł, następnie prezentowana jest sytuacja, w której uczestnik kursu ma za zadanie zastosować regułę, podczas wykonywania zadania.

Co jest najbardziej istotne?
Jak pisze Clive, w scenariuszach można eksperymentować z zastosowaniem różnego rodzajów mediów, od zdjęć począwszy, na animacjach 3D skończywszy. Ważne jest jednak, by przedstawiona sytuacja miała odniesienie i mocne zakorzenienie w realnej rzeczywistości, stanowiła wyzwanie dla uczącego się oraz przekazywała informację zwrotną, najlepiej do każdej przewidzianej w pytaniu odpowiedzi. Informacja zwrotna nie powinna być tylko prostym "Brawo, bardzo dobrze" lecz przekazywać i rozwijać wiedzę dotyczącą tematu.
Zachęcam do przeczytania książki, szczególnie rozdziału na temat scenariuszy.

Rozprawiamy się z mitami w projektowaniu e-learningu - mity dotyczące tekstu i grafiki

Nowe wydanie książki "e-Learning and the Science of Instruction - Proven Guidelines for Consumers and Designers of Multimedia Learning, Third Edition" Ruth Colvin Clark i Richarda E. Mayera jest okazją do rozprawienia się z kilkoma mitami i dylematami w e-learningu.

Mit 1: czy sam tekst w ekranie szkoleniowym jest skuteczny?
Odpowiedź: Sam tekst jest mniej skuteczny niż połączanie tekstu i grafiki.

Mit 2: czy połączenie każdej grafiki i tekstu na ekranie szkoleniowym jest skuteczne?
Odpowiedź: łączenie grafiki i tekstu jest skuteczne pod pewnymi warunkami, nie każde połączenie tekstu i grafiki będzie skuteczne, nie każda grafika, która znajdzie się na ekranie szkoleniowym będzie wspierać skuteczność uczenia się.

Skuteczne zrozumienie wzrasta kiedy połączymy tekst z  prostymi nawet grafikami, czy schematami obrazującymi zjawiska omawiane w tekście.

Skuteczny jest tekst opisujący zjawiska w miejscu ich dziania się - zamieszczamy opis obok opisywanego elementu grafiki, a nie gdzieś poniżej.

Grafika może pełnić skutecznie kilka funkcji:

• ozdobne
• reprezentacyjne
• relacyjne
• organizacyjne
• transformacyjne
• interpretacyjne

Więcej na ten temat znajdziesz w książce.

Mit 3: łączenie grafiki i tekstu jest zawsze równie skuteczne niezależnie od odbiorcy.
Łączenie grafiki i tekstu jest bardziej skuteczne, gdy odbiorcami są użytkownicy początkujący niż zaawansowani. W przypadku użytkowników zaawansowanych zasada łączenia grafiki i tekstu może nie mieć zastosowania.

Lista celów w kursie e-learningowym

Jeżeli projektujesz kursy e-learningowe pewnie i tobie zdarzyło się zamieszczać na początku cele danej lekcji, czy kursu. Jeżeli nie projektujesz kursów to jako ich uczestnik spotkałeś się zapewne z listą celów wymienionych na początku lekcji kursu.
Po co jest lista celów:

• jest swoistego rodzaju mapą organizującą poznawanie, pomagającą zrozumieć uczestnikowi czego nauczy się w kursie,
• jej zadaniem jest budowanie motywacji uczestnika kursu.

Lista celów spełnia swoje zadanie jeżeli - jak mówi Michael Allen - uczestnik kursu:
przeczyta listę celów,
zrozumie,
będzie o niej myślał.
Jeżeli brakuje celów uczestnik musi zgadywać co jest istotne.

Do tej pory wszystko jest jasne i oczywiste dla nas projektantów, czy uczestników kursów e-learningowych.
Teraz więc najważniejsze i co może wzbudzić niepokój i wątpliwości:
lista celów nie jest motywująca sama w sobie.

Uczestnik kursu wcale nie musi jej przeczytać, zrozumieć czy myśleć o niej. Co zrobić, aby było inaczej:
dostarczyć znaczące, niezapomniane doświadczenia.
Warto dać uczestnikowi zadanie do wykonania, postawić go przed wyzwaniem, jeśli spróbuje i nie uda mu się dowie się co będzie w stanie zrobić po zakończeniu kursu.
To kilka refleksji po naszym ostatnim wewnętrznym firmowym szkoleniu, za które dziękuję Kasi, która była autorką prezentacji i Michaelowi Allenowi na którego książkę się powoływała.

Rzecz dotycząca celów wydawałaby się oczywista, niemniej ile widzieliście kursów mających listę celów, których wcale nie chciało się czytać.
Oczywiście nie należy przesadzać, czasami zwykła lista celów jest w zupełności wystarczająca, warto jednak myśleć o alternatywnych rozwiązaniach i dostosować je do rodzaju kursu i przekazywanych w kursie treści.

5 sposobów na projektowanie skutecznych kursów e-learningowych tnąc koszty

Kontynuuję w tym poście temat instrukcyjnego projektowania kursów w kontekście pomysłów jakie ma na nie Cathy Moore o której pisałem w poprzednim poście. Tym razem jej krótkie szkolenie video. Znaleźć możesz w nim:

• odpowiedź na pytanie jak niewielkim kosztem zaprojektować skuteczny kurs e-learningowy,
• kiedy lepiej nie produkować kursu i zrezygnować z e-learningu wysyłając uczestnikom materiał szkoleniowy mailem,
• jak zastosować w projektowaniu kursie, omawiany w poprzednim poście, Actions Mapping.

1. Czy warto tworzyć kurs e-learningowy do przekazywania informacji?
Idea Action Mapping sprowadza się do 4 poniższych kroków

• określ cel,
• zaprojektuj zachowania które pomogą go osiągnąć,
• zaprojektuj aktywności w kursie, które wspierają te działania,
• dołącz potrzebne i niezbędne informacje.

Interesująca jest odpowiedź Cathy na ostatni punkt - co z informacjami przekazywanymi w kursie? Czy jeżeli kurs przekazuje głównie informacje, może po prostu zaoszczędzić trochę pieniędzy i wysłać materiał zainteresowanym mailem? Tworzysz kurs, bo potrzebujesz trackingu. Dołącz w mailu link do testu ;) Więcej w filmie poniżej.

2. Co jest problemem - wiedza, zachowania, środowisko, motywacja? Jakie pytania quizów są najskuteczniejsze w szkoleniu e-learningowym?
Określ jakie zachowania są potrzebne, aby osiągnąć założony cel. Określ też gdzie tkwi problem tego, że cel nie może zostać osiągnięty - w braku wiedzy, w konieczności zmiany zachowań, w środowisku, w motywacji? Jeżeli w środowisku - np. wymagana jest zmiana polityki HR-owej - to czy kurs e-learningowy wtedy jest potrzebny?
Kolejna kwestia: tworząc pytania w kursie twórz je tak, aby sprawdzały zastosowanie wiedzy w praktyce, a nie samą wiedzę. Następnie pokaż realne konsekwencje dokonanych wyborów.
Nie masz dużego budżetu -  zastosuj pytania wielokrotnego wyboru, formułuj je tak aby odpowiedź na nie była wyzwaniem dla uczestnika kursu, i aby były osadzone są w realnej rzeczywistości. W pytaniu opisz realną sytuację, i zadbaj, by wybór odpowiedzi zbliżony jest do podejmowania decyzji w realnym świecie. Przykład prawidłowych i źle sformułowanych pytań znajdziesz w filmie.



3. Co zrobić z informacjami w kursie e-learningowym?
Można umieścić je tak by były użyte przez uczestnika kursu wtedy kiedy są potrzebne. Jak to zrobić? O tym w filmie poniżej.



4. Alternatywa dla liniowo umieszczanych w kursie informacji
Warto zapamiętać, że jeżeli w swoim kursie stosujesz sekwencję:
Informacje - Informacje - Informacje - Quiz
to quiz testuje jedynie pamięć krótkotrwałą - zapamiętanie informacji z kilku poprzednich ekranów.
Po drugie wiedzieć nie znaczy stosować. "Wiem, że nie powinienem jeść takiej ilości lodów" ;)
Alternatywą dla liniowo umieszczanych informacji są liniowo umieszczane aktywności i osadzanie informacji tak, aby były dostępne wtedy kiedy są potrzebne. Dostarczamy w ten sposób doświadczeń praktycznych uczestnikowi kursu i uczymy stosować wiedzę w działaniu na stanowisku pracy. Jak to robić w praktyce? Obejrzyj film.



5. Przykład i podsumowanie

Skuteczny kurs e-learningowy według Cathy Moore

Cathy Moore metodyk zdalnego nauczania, projektant kursów. Stale i niezmiennie zachęca do tworzenia skutecznych kursów e-learningowych i stara się ratować świat przed zalewem nudnego e-learningu.  Od kilku lat Cathy jest dla mnie cennym źródłem inspiracji. Mam tu na myśli jej blog, o którym piszę poniżej, jak i prowadzone przez nią szkolenia.

Absolutnie godnym polecenia jest szkolenie Cathy, dostępne na stronie internetowej "Elearning blueprint". W szkoleniu pokazuje jak uniknąć typowych błędów, które czynią e-learning nudnym i nieskutecznym. Wyjaśnia jak zastąpić ekrany z suchymi informacjami, ekranami pomagającymi uczącym się skuteczniej funkcjonować w realnym środowisku pracy.

Trzy największe błędy w kursie e-learningowym według Cathy to:

• kurs ma zbyt dużo informacji,
• jest zbyt prosty,
• jest zbyt pasywny.

Efektem jest to, że kurs staje się śmietnikiem informacyjnych. Jego budowa ma następującą strukturę: Informacje - Informacje - Informacje - Test.

Przekazywane są najpierw informacje, a potem testowana jest wiedza. Kurs staje się pasywny i mało skuteczny.

Cathy proponuje zastosowanie w projektowaniu kursów autorskiej metody Action Mapping'u. Składa się ona z  czterech kroków:

1. Zaprojektuj mierzalny cel kursu
   np. "Wzrost sprzedaży widgetów o 8% w IV kwartale.
2. Zaprojektuj działania, które uczący muszą podjąć aby osiągnąć cel
   np. Określać najlepsze widgety dla danego klienta.
3. Zaprojektuj aktywności kursu e-learningowego, które pomagają zrealizować zaprojektowane działania
   np.Pojawia się fikcyjny klient. Uczący się wybiera pytania, które wyjawią potrzeby klienta.
4. Na koniec - dodaj do kursu niezbędne informacje.

Kroki te najlepiej rozrysować na kartce papieru, jak dowiesz się z prezentacji poniżej. W prezentacji znajdziesz też szczegółowe omówienie metody Action Mapping'u wraz z naprawdę interesującymi przykładami:

Design Lively Elearning with Action Mapping

View more presentations from Cathy Moore

Częścią składową kursu są narzędzia wspomagające projektowanie na przykład arkusz do ustalenia celów kursu, działań i aktywności itp. Kurs jest płatny, choć nie są to duże pieniądze zważywszy na zawartość.
Jeżeli wolisz wariant z dostępną bezpłatnie wiedzą metodyczną na najwyższym poziomie, możesz zacząć od bloga Cathy Moore http://www.elearningblueprint.com/, gdzie znajdziesz wiele interesujących metodycznych postów, w nich przykłady, niektóre naprawdę świetnie ilustrowane. Warto zajrzeć.

Wizualizowanie informacji w e-learningu inspiracje od McCandless'a

David McCandless autor "Information is Beautiful" jest mistrzem w zakresie obrazowania informacji.

Pierwsza tegoroczną inspiracją był dla mnie poniżej prezentowany film McCandlessa. Udawania on, że wizualizowanie informacji może być ciekawe.

Ten sposób wizualizowania może mieć również swoje zastosowanie w e-learningu. Poprzez wykorzystanie animacji, zestawień oraz stopniową prezentację danych pokazać można kontrasty i różnice. Praktycznie nie używając komentarza lektora wydobyć można z informacji to co jest w nich najistotniejsze. Co ważne cała rzecz jest prosta do zanimowania i wykonania w narzędziach rapid e-learningowych :)

Ile czasu trwa i ile kosztuje przygotowanie 1 godziny szkolenia?

Chapman Alliance zaprezentował ile czasu trwa przygotowanie 1 godziny szkolenia prowadzonego przez instruktora w systemie klasowo-lekcyjnym oraz dla porówniania szkolenia e-learningowego na trzech poziomach złożoności - poziom podstawowy, średniozaawansowany, zaawansowany. Są to wyniki badań przeprowadzonych w 249 organizacjach.

1. Szkolenia prowadzone przez instruktora
Szkolenia prowadzone twarzą w twarz, w systemie klasowo-lekcyjnym.

Średni czas przygotowania 1 godziny gotowego szkolenia - 1:43, czyli na 1 godzinę szkolenia przypadają 43 godziny jego przygotowania. Średni koszt szkolenia: 5.934 dolary.

2. Szkolenia e-learning - poziom podstawowy

Szkolenie zawiera tekst, grafikę, proste audio, video, proste pytania quizów, testów.

Średni czas przygotowania 1 godziny gotowego szkolenia 79 godzin, jest to czas spędzony przez wszystkich członków zespołu projektowego. Średni koszt: 10.054 dolarów.

2. Szkolenia e-learning - poziom Interactive

Szkolenie zawiera 25% lub więcej interaktywnych ćwiczeń zawierających multimedia - audio, video, animacje.

Średni czas przygotowania 1 godziny gotowego szkolenia 184 godziny, jest to czas spędzony przez wszystkich członków zespołu projektowego. Średni koszt: 18.583 dolarów.

3. Szkolenia e-learning - poziom zaawansowany

Szkolenie e-learningowe wysoce interaktywne, zawierać może symulacje, gry, awatary.

Średni czas przygotowania 1 godziny gotowego szkolenia 490 godziny, jest to czas spędzony przez wszystkich członków zespołu projektowego. Średni koszt: 50.371 dolarów.

Prezentacja zawierająca wyniki badań i wnioski:

How Long Does it Take to Create Learning?

View more presentations from Chapman Alliance.

Omówienie wyników na stronie Chapman Alliance.

Kilka ważnych zasad projektowania ekranów szkoleniowych w kursach e-learningowych

Jane Bozarth na łamach nowego numeru Learning Solutions Magazine przypomina nam kilka ważnych zasad projektowania ekranów szkoleniowych kursów e-learningowych, mówiąc że projektanci kursów e-learningowych często, kierując się tym co dobrze wyglada, zapominają o tym co tak naprawdę jest najważniejsze w kursie - o jego skuteczności. Tymczasem z badań kognitywistyki wynika kilka zasad projektowania ekranów szkoleniowych, do których warto się stosować:

1) zasada przyległości - bliskości tekstu i elementu opisywanego na ilustracji

Tekst opisujący elementy ilustracji powinien znaleźć się o ile to możliwe bezpośrednio na ilustracji, a nie obok, czy pod ilustracją.

2) zasada oddziaływania na różne systemy reprezentacji i w różnoraki sposób na dany system reprezentacji na przykład łącząc tekst z obrazem. 

3) nie dublować narracji do kursu (tego co czyta lektor) i treści ekranu szkoleniowego, bo to tylko rozprasza odbiorcę kursu.

Pełną treść artykułu można znaleść na stronie Learning Solutions Magazine.

Jak wizualizować informacje?

Na blogu wizualna znalazłem ciekawy film - prezentację Matthiasa Shapiro - podczas Ignite, pokazujący sposoby na wizualizację informacji – inspirujące i warte obejrzenia:

Pochlebstwa w kursie e-learningowym to nie dodatek to konieczność

Byron Reevs i Clifford Nass, amerykańscy informatycy od technologii komunikacyjnych, postanowili zbadać - wykorzystując metody psychologii społecznej i socjologii - jak ludzie reagują na media. W swojej książce "Media i ludzie" (Byron Reeves, Clifford Nass, Media i ludzie, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2000) autorzy piszą:
"Kiedy ostatnio zaprezentowaliśmy wyniki naszej pracy, pewien student ostatniego roku jeszcze w sali wykładowej wygłosił do jednego z nas następujący komentarz: "Pana prezentacja była wspaniała! Naprawdę zmienił pan mój sposób myślenia o mediach!"


Ten, który usłyszał ową pochwałę, poczuł się wspaniale. Nie mogąc ukryć dumy, opowiedział o tym komplemencie następnego dnia w biurze. Drugi z nas na to odrzekł: "Nie czuj się tak wyróżniony - to samo powiedział do mnie przy wyjściu. Zaśmialiśmy się z własnej naiwności. Ten facet był po prostu pochlebcą..."
W zdumienie wprawiły mnie wyniki badań o których piszą autorzy książki. Wynika z nich, że "ludzie przyjmują pochwałę i cieszą się z niej, gdziekolwiek i od kogokolwiek ją usłyszą. Jeśli wiadomość jest dobra, szczerość nie ma znaczenia; zakłada się, że ten, kto ją przekazał, mówił szczerze".
Jeszcze bardziej byłem zdumiony, kiedy przeczytałem, że zasada ta ma zastosowanie również w przypadku, kiedy źródłem pochlebstw jest maszyna i przekaz medialny. W e-learningu - będzie to komputer i kurs e-learningowy. Za taki stan rzeczy odpowiadają nasze nieświadome procesy myślowe. To właśnie one powodują, że przekaz medialny zaczyna być utożsamiany z rzeczywistością. I bynajmniej nie odnosi się to tylko do dzieci, czy początkujących użytkowników komputerów, lecz do każdego z nas. Łatwo się możesz przekonać wchodząc na przykład do Second Life.

Projektując kursy e-learningowe warto pamiętać o pięciu zasadach pochwały i krytyki o których mówi Reevs i Nass:
"Zasada 1. Ludzie będą wierzyli, że lepiej wykonują zadanie, kiedy zostaną pochwaleni , niż wtedy, gdy nie otrzymają żadnej oceny.
Zasada 2. Ludzie będą bardziej lubić komputer i wierzyć, że lepiej wykonał zadanie, jeśli zostaną przez niego pochwaleni niż w wypadku, gdy komputer nie powie nic na temat ich pracy.
Zasada 3. Czy pochwała jest uzasadniona, czy też nie, nie ma wpływu na to, co ludzie mówią o chwalącym ich komputerze.
Zasada 4. Ludzie będą uważali, że lepiej wykonali pracę, kiedy komputer skrytykuje ich bezzasadnie, niż kiedy krytycyzm jest uzasadniony.
Zasada 5. Ludzie będą mieli lepsze zdanie i będą bardziej lubić ten komputer, który ich chwali, niż ten, który ich krytykuje" (Byron Reeves, Clifford Nass, Media i ludzie, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2000).

Efektywne kursy e-learningowe – podsumowanie konferencji w Orlando

Na zakończonej w ubiegłym tygodniu konferencji Articulate Live09' (9 marzec 2009) Klif Atkinson zaprezentował wybrane strategie budowania efektywnych kursów e-learningowych, w skrócie tak się one prezentują:

• opowiedz historię,
• buduj emocjonalny związek z uczestnikiem kursu,
• bądź zwięzły,
• użyj zdjęć i obrazów zamiast słów.

A oto kilka praktycznych porad z wystąpień innych wykładowców:

• nie rób z kursu śmietnika informacji,
• wiedza nie jest tylko informacją,
• wiedza powinna prowadzić do działania,
• zaprojektuj praktyczne działania,
• dostarcz wartościową informację zwrotną,
• opowiedz rzeczywistą, życiową historię,
• pokaż charaktery,
• przedstaw konflikty i pokaż konsekwencje,
• wykorzystaj komfort psychiczny oferowany przez PowerPointa – jak, o tym pisze między innymi w ostatnim poście na blogu Tom Kuhlmann, warto też przeczytać interesującą dyskusję jaka odbyła się ostatnio na forum eLearning news.

Obszerniejszą relację z konferencji w Orlando znajdziesz na blogu Articulate.

Rapid e-learning 2009 cz.3 – Czy rapid e-learning to prezentacja PowerPoint plus narracja?

Lee Graham napisał na swoim blogu: "Bardziej niż pewne jest, że każdy kto pracował w dużej korporacji, zetknął się z połączoną z głosem prezentacją PowerPoint".
Być może i Tobie rapid e-learning kojarzy się z czymś takim :

Jednym z mitów dotyczących rapid e-learningu jest to, że kurs wykonany jako kurs rapid e-learning to prezentacja PowerPoint do której dodane jest nagranie lektora. Ostatnio usłyszałem od klienta "Tylko prosimy, żeby kurs nie był robiony jako rapid e-learning. Nie chcemy, żeby to była prezentacja PowerPoint, do której dodane jest nagranie lektora". Programy takie jak PowerPoint i Articulate wspierają jedynie tworzenie kursów e-learningowych. Efekt końcowy nie ma jednak nic wspólnego z czymś co mogli byśmy nazwać zwykłym połączeniem prezentacji PowerPoint z nagraniem lektora. Kurs rapid e-learning jest

• atrakcyjny wizualnie,
• zawiera rozgałęzienia,
• posiada różnego rodzaju interaktywności,
• zawiera multimedia,
• można dodać do niego funkcjonalności WEB 2.0.

Przykładem dobrych praktyk, mogą być kursy przygotowane na konkurs "Winner of the Articulate Guru Awards 2009", organizowany przez Articulate.

Lista zwycięzców została ogłoszona na zakończonej dopiero co konferencji w Orlando. Warto zapoznać się z kursami, które zostały uznane za najlepsze – tutaj znajdziesz zwycięskie kursy. Polecam obejrzenie kursu, który zdobył złoto – kurs na temat pierwszej pomocy, wykonany przez e-Merson.
Warto też zajrzeć na Community Showcase Articulate i obejrzeć zwycięskie kursy z poprzedniego konkursu.

Czy SEX może pomóc opanować także inne treści kursu e-learningowego?

Dave Munger pisze, że jednym z jej najżywszych wspomnień z gimnazjum jest lekcja angielskiego. Klasa nie zwracała uwagi na nauczycielkę, która chciała prowadzić lekcję. Wtedy nauczycielka krzyknęła "SEX". Uczniowie momentalnie zamilkli, stanęli jak wryci, patrząc na nauczycielkę z niedowierzaniem. A ona powiedziała spokojnym, wyraźnym głosem "Skoro mam waszą uwagę, możemy rozpocząć lekcję". Jak pisze na blogu "Cognitive Daily" Dave Munger, w tym żywym i wyraźnym wspomnieniu nie ma niestety nawet cienia tego, czego w tym dniu nauczycielka próbowała ich nauczyć.
Opowiedziana historia stanowi wprowadzenie do ciekawych wyników badań. Wykładowców szkoleń stacjonarnych często kusi, by opowiadać historie, które są interesujące, aczkolwiek zawierają nieistotne szczegóły. Podobnie w kursach e-learningowych, staramy się urozmaicić kurs opowiadając historie i tworząc scenki. Zespół pod kierownictwem Richarda Mayera utworzył dwie różne wersje lekcji, w realnym nie wirtualnym świecie, na temat wirusów atakujących ludzi. W pierwszej wersji, lekcja przeplatana była ciekawymi anegdotami, takimi jak na przykład ta:
"Z badania prowadzonego przez naukowców na Wilkes University w Wilkes-Barre, w Pennsylvanii, wynika, że ludzie, którzy kochają się raz lub dwa razy w tygodniu są bardziej odporni na przeziębienia niż ludzie, którzy powstrzymują się od seksu...".
Natomiast druga wersja lekcja zawierała nudne szczegóły.
Lekcje pokazano dwóm grupom studentów. Zaskakujące są wyniki badań.

Wykres za Dave Munger, Does mentioning SEX help students learn about other stuff too?
Jak widać na powyższym wykresie. Jeśli chodzi o ogólną wiedzę, jej poziom w grupie, której zaprezentowano "interesującą" lekcję przeplataną anegdotami był taki sam jak w grupie, która usłyszała jej "nudną" wersję. Jeśli chodzi zaś o zastosowanie wiedzy w praktyce studenci, którzy usłyszeli nudne szczegóły uzyskali znacznie lepsze wyniki.
Jaki może być z tego wniosek? Warto unikać schematyzmu i sprawdzać , czy warto w kursie e-learningowym, przygotowywanym lub zamawianym przez Ciebie, mnożyć historie, scenki, tworzyć złożone animacje. Może po prostu podać szczegóły dotyczące tematu sprawy, czy inaczej wyłożyć "kawę na ławę". Więcej znajdziesz blogu Dave Munger. Warto przeczytać też komentarze.

Prezentacja wizualizująca kryzys w kredytach bankowych

Garr Reynolds na swoim blogu zamieścił prezentację Jonathana Jarvisa, pokazującą w jaki sposób powstaje kryzys w kredytach bankowych. Wizualizacja, jak pisze Garr, czasami może mająca zbyt duże tempo i zbyt wiele efektów dźwiękowych, zawiera kilka inspirujących pomysłów.
Na co zwrócić uwagę? Myślę, że na to
- w jaki sposób prezentowana jest treść,
- zastosowaną oszczędność jeśli chodzi o ilość tekstu na ekranie,
- jak prezentowane są wypunktowania, listy,
- jak wykorzystane są pytania,
- jak za pomocą fontów budować obrazy,
- jak opowiedzieć historię wykorzystując prostą grafikę,
- jak wreszcie stworzyć zainteresowanie tematem,
- w jaki sposób budować napięcie,
- jak wykorzystać animację itd.
Warto więc obejrzeć, nie tylko dlatego, że prezentacja jest na czasie i dotyczy globalnego kryzysu. Miłego oglądania :) .


The Crisis of Credit Visualized from Jonathan Jarvis on Vimeo.

Rapid e-learning 2009 cz.2. - Dlaczego rapid e-learning jest tańszy od tradycyjnego e-learningu?

Inwestycja w kurs rapid e-learningowy może być niższa nawet o 50%, od inwestycji w kurs w tradycyjnym e-learningu. Jest to ważna korzyść dla firm w czasach recesji, kiedy liczą się wysokie kompetencje pracowników, by uzyskać przewagę na rynku, przy jednoczesnym obniżeniu kosztów szkoleń. Stąd w drugiej części cyklu "Rapid e-learning 2009" postanowiłem napisać o korzyściach z rapid e-learningu w postaci niższych kosztów. Być może zastanawiasz się lub zastanawiałeś się dlaczego właściwie rapid e-learning jest tańszy? Wpływają na to różnice w procesie projektowania i produkcji kursu. W tym poście prezentuję niektóre z nich. Mogą być one interesujące dla Ciebie i Twojej firmy, gdyż cięcie kosztów odbywa się z zachowaniem wysokiej jakości i skuteczności kursu.
Zastosowanie metody prototypowania
Metoda ta z powodzeniem stosowana jest przez Kineo. Sprawdzona również przeze mnie osobiście. Klient dostarcza brief projektu i materiały do produkcji kursu. Na bazie otrzymanych materiałów, w ścisłej współpracy z ekspertem merytorycznym, budowana jest w PowerPoincie zawartość lekcji i zawartość poszczególnych ekranów szkoleniowych. Określony zostaje kluczowy materiał, który powinien trafić do kursu. W programie PowerPoint tworzone są prototypy ekranów szkoleniowych danej lekcji – wstępny wygląd, opis interaktywności oraz ich zawartość merytoryczna.
Ekrany zostają przekazane wykładowcy do konsultacji i oceny. Po konsultacjach nanoszone są natychmiast poprawki. Istnieje możliwość konsultacji on-line lub spotkanie bezpośrednie i naniesienie poprawek w trakcie takiego spotkania. Następnie zbudowany zostaje przez grafika prawie ostateczny wygląd ekranów szkoleniowych.
Tak przygotowany materiał przegląda ponownie ekspert merytoryczny i zgłasza uwagi. Dopracowywany jest ostateczny wygląd ekranów szkoleniowych. Na koniec testowana jest ostateczna wersja kursu.
Dzięki tej metodzie możemy połączyć etap budowania scenariusza i projektowania kursu. Korzystając z szybkiego prototypowania, jako skutecznej metody prezentowania pomysłów i interaktywności nie musimy tworzyć takich dokumentów jak dokumenty rozpoczęcia projektu, Storyboards, skrypty, specyfikacje itp. Zmniejsza to ilość osób pracujących przy projekcie.
Ekspert merytoryczny i doświadczony projektant kursu kluczowymi osobami w projekcie
Opisana powyżej metoda wymaga ścisłej współpracy z ekspertem merytorycznym. Wymaga również dużego doświadczenia podczas tworzenia projektu kursu. Zmniejszenie zespołu tworzącego kurs daje możliwość zatrudnienia doświadczonego projektanta, przy niższych kosztach osobowych ogółem.
Zastosowanie prostych w użyciu narzędzi do produkcji
Zastosowanie programów takich jak Articulate Presenter, czy Captivate w znaczącym stopni skraca czas produkcji kursu. Na wyjściu otrzymujemy kurs w formacie Flash, zgodny ze standardem SCORM, bogaty w interaktywności, zawierający guizy i testy.
Podsumowanie
Poniższa tabela zawiera porównanie tradycyjnego e-learningu i rapid e-learningu, w porównaniu brałem pod uwagę głównie elementy wpływające na obniżenie kosztów kursu.

E-learning	Rapid e-learning
Rozbudowana dokumentacja projektu 2-3 miesięcy Duży zespół projektowy Rozbudowane, skąplikowane narzędzia do produkcji Aktualizacja – kilka tygodni lub miesięcy	Prototypowanie i inne metody skracające czas projektowania kursu 2-3 tygodni Mały zespół projektowy z wysokiej klasy specjalistami Kompleks prostych w użyciu narzędzia do produkcji, zwykle dedykowanych do rapid e-learningu Aktualizacja 1 dzień do kilku dni

Podsumowując możemy stwierdzić, że zastosowanie prototypowania, krótszy czas produkcji kursu, niższe koszty osobowe, narzędzia produkcyjne w postaci programów dedykowanych do rapid e-learningu i szybka aktualizacja w istotny sposób przyczyniają się do obniżenia kosztów przygotowania, produkcji i aktualizacji kursu.

Rapid e-learning 2009 część 1 – Rapid e-learning dzisiaj

Termin e-learning ma nieco ponad 10 lat, natomiast termin rapid e-learning pojawił się 2004 roku, kiedy Elliott Masie zorganizował we wrześniu seminarium na ten temat w Las Vegas, a Josh Bersin opublikował studium na temat rapid e-learningu. Studium Bersin & Associates 2004 definiuje rapid e-learning za pomocą następujących kategorii:

• rapid e-learning to szkolenie, które może zostać przygotowane, w mniej niż trzy tygodnie,
• eksperci przedmiotu (SMEs) są najważniejszym zasobem przy tworzeniu szkolenia,
• dobrze znany program narzędziowy (np. PowerPoint) lub przyjazne dla użytkownika szablony są punktem startu w tworzeniu kursu,
• prosta ocena, informacja zwrotna i śledzenie postępów,
• mogą być zawarte elementy medialne, które wzbogacają nauką, ale nie tworzą barier technologicznych (np. głos),
• moduły uczące mogą zostać przerobione w godzinę lub w czasie krótszym, najczęściej w 30 minut.
• może zostać wykorzystany synchroniczny (live) lub asynchroniczny model e-learningu" (Bersin & Wspólnicy, 2004).

Więcej znajdziesz w artykule "Jak podnieść skuteczność szkoleń za pomocą rapid e-learningu?".

Od 2004 roku zaszły znaczne zmiany w zakresie technologii i rozwoju metodyki rapid e-learningu. Dziś rapid e-learning można określić następującymi kategoriami:

• rapid e-learning to szkolenie, które może zostać przygotowane, w mniej niż trzy tygodnie,
• eksperci merytoryczni są najważniejszym zasobem przy tworzeniu kursu,
• punktem startu w tworzeniu kursu jest program PowerPoint,
• wygląd kursu stworzonego w rapid e-learningu zależy tylko od potrzeb zlecającego i zdolności grafika tworzącego layout kursu, projekt może być w pełni zgodny z najnowszymi trendami graficznego projektowania, w niczym nie przypomina prezentacji PowerPoint,
• wyprodukowany kurs zawiera elementy multimedialne jak dźwięk, animacje, flash, filmy i elementy społecznościowy bezpośrednio wpisane w kurs jak np. Wiki,
• kursy rapid e-learning są w pełni zgodne ze standardem SCORM,
• kurs może zawierać rozgałęzienia - nawigację nieliniową - można zaprojektować różne ścieżki uczenia się w zależności od poziomu wiedzy i potrzeb kursanta,
• można tworzyć dłuższe moduły szkoleniowe najczęściej 30-45 minutowe lub kilkuminutowe mikro-kursy,
• krótki czasu produkcji kursu i znacznie niższe niż w tradycyjnym e-learningu koszty - to zasługa oprogramowania, często dedykowanego do rapid e-learningu oraz specyficzna dla rapid e-learningu metodologia tworzenia kursu np. zastosowaniu metody prototypowania.

Od tego czasu powstania, popularność rapid e-learningu stale rośnie. Wynika ona z potrzeby świata biznesu na szkolenia, które byłyby szybką reakcją na zachowania konkurencji, wprowadzanie nowych lub zmienionych produktów, czy na przykład częste i nagłe zmiany w zakresie prawa i ustawodawstwa. Pojawiają się też argumenty za tym, żeby zastosować rapid e-learning w kształceniu akademickim.
Więcej napiszę w kolejnych częściach tego cyklu.